Hoe verschrikkelijk het ook moet zijn om in de onderzeeër vast te zitten: het nieuws erover heeft veel ingrediënten van een spannende Netflix-serie. Een zaak van leven of dood met zelfs een cliffhanger: komt het nog goed? En een race tegen de klok, want de mensen in het vaartuig hebben steeds minder zuurstof. En dat alles gebeurt nota bene vlak bij de tot de verbeelding sprekende Titanic.
Bovendien is het nieuws dat niet eerder voorkwam. Dit in tegenstelling tot de ramp met de honderden omgekomen bootvluchtelingen bij Griekenland vorige week woensdag. Groot nieuws, maar wel nieuws dat helaas al veel vaker is gebeurd.
Al die zaken kunnen sowieso verklaren waarom het nieuws over de vermiste onderzeeër ons meer lijkt bezig te houden dan de vele bootvluchtelingen die afgelopen woensdag bij Griekenland zijn verdronken. Maar experts denken dat er ook andere oorzaken zijn.
“Mensen zijn meer geneigd zich zorgen te maken over groepen mensen waarin ze zich kunnen herkennen dan over groepen waarin ze zich weinig of helemaal niet kunnen inleven”, zegt schrijver en cultureel psycholoog Keyvan Shahbazi tegen NU.nl.
Als voorbeeld noemt hij dat Oekraïense vluchtelingen in Nederland met open armen zijn verwelkomd, terwijl vluchtelingen uit landen als Afghanistan en Soedan vaker worden geweigerd. Datzelfde mechanisme verklaart volgens Shahbazi waarom er meer belangstelling voor de onderzeeër is dan het bootongeluk.
Proiettiamo tutti i tipi di immagini negative.
Anche se potremmo non essere tutti in grado di permetterci $ 250.000 per una crociera del genere, Shahbazi crede che molte persone nei Paesi Bassi possano simpatizzare con la difficile situazione delle persone a bordo.
“Nei Paesi Bassi, è più probabile che le persone vadano in vacanza e facciano un viaggio turistico, come le persone su quel sottomarino, piuttosto che dover fuggire dal proprio paese a causa dell’insicurezza”, dice. E in vacanza alcuni turisti corrono rischi come gli incidenti sugli sci, anche se lo danno per scontato.
Il nostro fascino per il sottomarino perduto riguarda anche il modo in cui elaboriamo le informazioni. Shahbazi spiega: “Le persone elaborano le informazioni in due modi: collettivamente e cognitivamente. Nel modo associativo, richiamiamo automaticamente le immagini nella nostra memoria che abbiamo associato a determinati eventi. E questo accade molto rapidamente”.
“Dal punto di vista cognitivo, elaboriamo le informazioni più lentamente pensandoci e concentrandoci sugli eventi che vediamo di fronte a noi”.
Quando si tratta di rifugiati, osserva Shahbazi, molte persone elaborano le informazioni in modo associativo. “Poi richiamiamo nella nostra memoria tutti i tipi di immagini negative. Questo perché il rifugiato non è facilmente visto come uno di noi, ma come l’altro”.
Meno associazioni negative quando conosciamo “l’altro”
Secondo lo psicologo culturale, la copertura mediatica contribuisce anche alle associazioni negative che le persone a volte hanno con i richiedenti asilo. “Se leggiamo molto sui media su come alcuni rifugiati causano disagi, ciò influisce sulla nostra immagine pubblica dei rifugiati. Quindi questa immagine negativa diventa attiva ogni volta che si tratta di rifugiati”.
Per questo ritiene importante che le persone parlino loro stesse con i rifugiati e prendano coscienza delle notizie che stanno leggendo. Shahbazi crede che “più conosciamo l'”altro” nella vita reale, maggiori sono le possibilità che l’influenza delle associazioni negative diminuisca”.
Hoe gaat NU.nl hiermee om?
Adjunct-hoofdacteur Lindsay Mossink: “Al bijna tien jaar doen we ons best om met verschillende invalshoeken de vluchtelingenproblematiek te verslaan. Toch zullen er mensen zijn die inmiddels hun schouders ophalen bij weer een ramp met bootvluchtelingen. Het is onze taak om onze bezoek ers ste eds opnieuw mee te nemen in het grotere verhaal. Want elke verdronken vluchteling staat voor een ontwikkeling waar men nog steeds geen antwoord op heeft. Questa settimana proberen we bijvoorbeeld twee oud-bootvluchtelingen te spreken die nu in Nederland wonen.”
Dat onze bezoekers ondertussen veel lezen over the zoekgeraakte onderzeeër, kan ik heel goed begrijpen. He spreekt tot de verbeelding, je ziet de tikkende klok voor je. Bovendien gebeurt dit zelden. Anche dat heeft nieuwswaarde. tussen het verhaal dat staat voor iets groters en het verhaal waar je niet over raakt uitgepraat.”
“Fanatico della musica. Risolutore di problemi professionale. Lettore. Ninja televisivo pluripremiato.”
